Бул жумада биз езубуздун Родинабыз — Кытай Эл Республикасы женунде кеп кылабыз.

Кытай Эл Республикасы Азия континентинин чыгыш бөлүгүндө, Тынч океандын батыш четинде жайгашкан. Ал 9,6 миллион чарчы километр аянтты ээлеген зор жер. Кытай Франциядан болжол менен он жети эсе чоң, бүт Европадан 1 миллион чарчы километр жана Океаниядан (Австралия, Жаңы Зеландия жана Тынч океандын түштүк жана борбордук аралдарынан) 600 000 чарчы километр кичирээк. Кошумча оффшордук аймак, анын ичинде аймактык суулар, өзгөчө экономикалык аймактар ​​жана континенттик шельф 3 миллион чарчы километрден ашыкты түзүп, Кытайдын жалпы аймагын дээрлик 13 миллион чарчы километрге жеткирет.

Батыш Кытайдын Гималай тоолору көбүнчө дүйнөнүн чатыры деп аталат. Бийиктиги 8800 метрден ашкан Комолангма тоосу (Батышта Эверест деп аталат) чатырдын эң бийик чокусу. Кытай Памир платосунун эң батыш чекитинен Хэйлунцзян жана Всули дарыяларынын кошулган жерине чейин, чыгышта 5200 километрге созулуп жатат.

Чыгыш Кытайдын тургундары таңды тосуп жатканда, Кытайдын батышында дагы төрт саат караңгылык өкүм сүрүүдө. Кытайдын эң түндүк чекити Хэйлунцзян провинциясындагы Мохе шаарынын түндүгүндөгү Хэйлунцзян дарыясынын ортосунда жайгашкан.

Эң түштүк чекити Нанша аралындагы Зенгмуаншада, болжол менен 5500 километр алыстыкта ​​жайгашкан. Түндүк кытайлыктар дагы эле муз жана кар дүйнөсүндө жүргөндө, жайлуу түштүктө гүлдөр гүлдөп жатат. Бохай деңизи, Сары деңиз, Чыгыш Кытай деңизи жана Түштүк Кытай деңизи чыгыш жана түштүк Кытай менен чектешип, чоң деңиз аймагын түзөт. Сары деңиз, Чыгыш Кытай деңизи жана Түштүк Кытай деңизи Тынч океаны менен түз байланышса, Ляодун жана Шаньдун жарым аралдарынын эки “колунун” ортосунда турган Бохай деңизи арал деңизин түзөт. Кытайдын деңиз аймагы 5400 аралды камтыйт, алардын жалпы аянты 80 000 чарчы километр. Эки эң чоң арал Тайвань жана Хайнань 36 миң чарчы километр жана 34 миң чарчы километрди ээлейт.

Түндүктөн түштүккө карай Кытайдын океан кысыктары Бохай, Тайвань, Баши жана Циончжоу кысыктарынан турат. Кытайдын 20 000 километр кургактык чек арасы жана 18 000 километр жээк сызыгы бар. Кытайдын чек арасынын каалаган чекитинен чыгып, баштапкы чекитке чейин толук айланып өтүү менен басып өткөн аралык экватордо жер шарын айланып өткөнгө барабар болмок.

|